De Laarbeek is een treffend voorbeeld. De bronzone ligt in het Kattemeuterbos in Grimbergen. Tot een paar jaar geleden lagen de bronnen van de Laarbeek in de afpompkegel van Waterwinning Spelt van De Watergroep. Omdat het om kleine debieten ging, werd de installatie recent uit productie genomen maar niet ontmanteld zodat ze strategische reserve kan blijven. Door de droogte van de voorbije jaren maakte dat eigenlijk niet zoveel verschil en bleef de beek het grootste deel van het jaar droog staan. De vraag is wat de invloed van het stilleggen van de waterwinning op langere termijn zal betekenen op het waterdebiet van de Laarbeek. Dat wordt goed in het oog gehouden en geïnterpreteerd vanuit landbouw- en natuurstandpunt. De verwachting is dat de droogte van de voorbije jaren zal aanhouden.

Kale vallei

De waterloop volgt de bosrand naar het westen en iets verderop gaat het definitief richting noorden. In het daar aanwezige landbouwgebied bepaalt de Laarbeek het landschap, want iets verderop sta je versteld van de kale oevers. Die zijn niet natuurlijk. Op de kaart van Graaf de Ferraris (1775) zie je heel goed dat er ongelooflijk veel bomen en struiken aan de beekrand staan. Dat werd indertijd gezien als een uitstekend middel om erosie tegen te gaan, maar met de modernisering van de landbouw werd deze begroeiing steeds meer als hinderlijk beschouwd voor de passerende machines. Na 1969, met de invoering van de nieuwe Europese landbouwpolitiek die vooral inzette op schaalvergroting en automatisering, gingen veel hagen, houtkanten en zelfs boomgaarden voor de bijl. Daarvan zien we nu nog altijd het resultaat in onze kale valleien.

Gevolgen van de droogte

Het goede nieuws is dat je veel wandelmogelijkheden hebt in de Laarbeekvallei. Misschien is de beste aanlooproute via de Vijfbunderweg, en verder via de Trenzelsevoetweg naar Voetweg 62, die een tijdje de beek volgt tot de waterzuivering van Aquafin aan de Humbeeksebaan.

Dat de Laarbeek zo vaak droog staat, is mensenwerk.

De planning voorziet dat deze waterzuivering wordt opgedoekt en zal aansluiten bij de opnieuw in te richten kwzi (kleinschalige waterzuiveringsinstallatie) Kesterbeek in de Grote Parijsstraat in Zemst. Dat houdt in dat het gezuiverde water van kwzi Laarbeek niet meer in de Laarbeek zal vloeien, maar wel in de Kesterbeek enkele kilometer verderop. Daardoor zal de vandaag nog doorlopende wateraanvoer van het zuiveringsstation helemaal stoppen en de droogteproblematiek nog wat nijpender maken.

Aan de Humbeeksebaan zie je nog ongezuiverd water toekomen vanaf Grimbergen. Daardoor zal de waterkwaliteit alleen maar verslechteren aangezien het verdunningseffect van het gezuiverde effluent binnenkort wegvalt. Dat zal dan weer een grote invloed hebben op de waterkwaliteit van de beek als ze door het Kollintenbos loopt. Dat is Europees beschermd Natura 2000-gebied, maar met een gepollueerde slagader als de Laarbeek zit er een zware hypotheek op de plaatselijke natuurontwikkeling. Of hoe de droogte verstrekkende gevolgen heeft.

Als je oversteekt naar het Kollintenbos kan je de beek nog een tijdje volgen, maar iets verderop verdwijnt ze in het bos en zie je ze pas terug als je via andere openbare (veld)wegen de kruising van Bos van Aa (straatnaam) met de Bosstraat bereikt. Keer vanaf daar een honderdtal meter terug op je stappen en neem rechts de ongenummerde voetweg naar het noorden. Deze voetweg begeleidt je naar de monding van de Laarbeek in de Aabeek. Vóór de samenvloeiing zit je in Zemst, over de beek ben je al in Kapelle-opden-Bos. In de wijde omgeving heb je voldoende autoluwe en autovrije wandelwegen om een stevig parkoers af te stappen.

TECHNISCH PASPOORT LAARBEEK

• Bron: Kattemeuterbos Grimbergen-Zemst.
• Lengte: ongeveer 6 km.
• Monding: in de Aabeek, op de grens tussen Zemst en Kapelle-op-den-Bos.
• Heeft last van verdroging? Ja, staat soms meer dan een half jaar volledig droog.
• Belang voor de landbouw: weinig, aangezien het om kleine debieten gaat en wegens de lange droogstand.
• Ecologische kwaliteit: slecht, aangezien ze steeds langer droog staat.
• In het westen ligt de Aabeekvallei.
• In het oosten ligt de Kesterbeekvallei.
• Beheerder: provincie Vlaams-Brabant, soms in samenspraak met de aangelanden.