De classico, zo werd hun politieke tweestrijd in Zaventem wel eens genoemd. Een clash zoals tussen de Spaanse voetbalclubs Real en Barça. Wie Real of Barça is, durven we niet meteen te zeggen. Lokaal trok Vermeiren steevast aan het langste eind, maar nationaal scoorde Van Rompuy beter.

Vermeiren (80) deed in 1976 als schepen voor Gemeenschaps- en Verenigingsleven zijn intrede in de gemeentepolitiek, een functie waarbij hij de kakelverse fusie tussen Zaventem, Sterrebeek, Nossegem en Sint-Stevens-Woluwe moest helpen vergemakkelijken. Vervolgens was hij van 1983 tot 2016 onafgebroken burgemeester.

Van Rompuy (67) werd bij zijn eerste verkiezing in 1982 meteen schepen van Financiën en Ruimtelijke Ordening. Na 18 jaar oppositie trad de CD&V in 2007 terug toe tot de coalitie en was Van Rompuy opnieuw schepen tot 2016. Twee politici die als geen ander de evolutie van hun gemeente mee hebben beïnvloed. 

DE VROEGE JAREN

‘Het eerste wat ik moest doen, was de fusie in goede banen leiden en de deelgemeenten naar elkaar laten toegroeien. We hebben toen overlegorganen opgericht: een culturele raad, een feestcomité, waardoor mensen uit de vier gemeenten en over politieke ideologieën heen elkaar beter leerden kennen.

Die aanpak heeft gewerkt. Bij de verkiezingen in 1976 koos nog zowat iedereen voor politici uit de eigen gemeente; in 1982 was dat al anders’, vertelt Vermeiren. Hij vermoedt dat die aanpak de basis heeft gelegd voor zijn verdere politieke carrière, een mening die Van Rompuy deelt: ‘Hierdoor kon hij na de fusie de burgemeester zijn van iedereen. Hij incarneerde het nieuwe Zaventem.’

Een eerste grote evolutie die Zaventem in die periode doormaakte, was de uitbreiding van Brussels Airport en het aantal bedrijfsterreinen. In 1980 werd gestart met de bouw van Brucargo en in 1981 opende het bedrijfspark Keiberg. Er werden bedrijvenzones gerealiseerd op gesaneerde industriële sites van bedrijven zoals Papeteries de Zaventhem, Tanneries en Coppin en op nieuwe terreinen. ‘Die evolutie hebben we toen sterk ondersteund. In twintig jaar openden veel bedrijven de deuren. Dat zorgde voor belangrijke bijkomende tewerkstelling, waarmee ook de kas van de gemeente werd gespijsd’, zegt Vermeiren.

Vermeiren en Van Rompuy zijn twee politici die als geen ander de evolutie van hun gemeente mee hebben beïnvloed.

Een tiental jaar geleden besliste Zaventem de rem te zetten op de uitbreiding van bedrijvenzones. ‘Vandaag zijn er andere prioriteiten. In het nieuwe gemeentelijk structuurplan ligt de prioriteit op het vrijwaren van open ruimte. Nieuwe verkavelingen en bedrijvenzones zijn niet meer mogelijk. We willen de bouw van nieuwe woningen stimuleren in de dorpskernen en nieuwe bedrijfsactiviteiten onderbrengen op bestaande terreinen. Momenteel is er trouwens een grote leegstand van verouderde bedrijfsgebouwen. We zijn ook niet ingegaan op de vraag om tussen Nossegem en Zaventem een verbindingsweg aan te leggen tussen de E40 en de luchthaven’, zegt Van Rompuy.

DE TUSSENJAREN

De inkomsten die Zaventem uit deze bedrijfsactiviteiten en uit de parkeerbelasting op de luchthaven puurt zijn momenteel goed voor een kwart van de gemeentebegroting. Ze hebben de gemeente in staat gesteld om te investeren in allerlei projecten en de wateroverlast aan te pakken. ‘Een van de zwaarste problemen waarmee de gemeente kampte, was de wateroverlast in het Woluwedal. Nadat we in 1981 geconfronteerd werden met een zeer zware overstroming hebben we zelf 2 à 3 miljard Belgische frank geïnvesteerd in drie wachtbekkens en de modernisering van de rioleringen. Vandaag zijn de problemen van wateroverlast voor 90% opgelost. Een nieuw probleem sinds een aantal jaren is de modder die van de akkers stroomt. In overleg met de landbouwers is ook dit ondertussen opgelost’, zegt Vermeiren. 

Zaventem investeerde de afgelopen decennia fors in veiligheid en sportinfrastructuur. ‘We hebben een van de grootste politiekorpsen in onze provincie. We kochten ook voor tientallen miljoenen Belgische frank groene zones aan en bouwden drie bijkomende scholen. Op sociaal vlak hebben we onder meer gezorgd voor serviceflats, een goede OCMW-werking, een jaarlijkse toelage voor minder begoeden’, vertelt Vermeiren.

Op vlak van mobiliteit investeerde Zaventem in nieuwe wegeninfrastructuur en werkt de gemeente mee aan provinciale initiatieven voor de aanleg van fietssnelwegen. Stilaan kon de gemeente haar schuld afbouwen. ‘De laatste tien jaar is de schuld verminderd van 85 tot 40 miljoen euro. We konden een reserve aanleggen van circa 10 miljoen euro, die ons in staat stelt om het cultuurcentrum De Factorij te bouwen dat eind deze maand de deuren opent’, vertelt Van Rompuy. 

VLAAMS EN INTERNATIONAAL

‘Zonder op de communautaire trom te roffelen, hebben we steeds een Vlaamse gemeente willen zijn die geen rechten toestond voor de Franstaligen in de gemeentelijke dienstverlening of onderwijs’, vertelt Van Rompuy. In 2006 belandde de gemeente wel in een communautaire storm toen het een reglement stemde waarbij iemand die goedkope grond wil kopen in een gemeentelijke verkaveling verplicht wordt om een band aan te tonen met de gemeente en zich moet engageren om Nederlands te leren.

‘De Europese Commissie en de VN Human Rights hebben ons daarover vragen gesteld, maar we zijn hierover nooit op de vingers getikt. Het reglement sloot Franstaligen of buitenlanders trouwens niet uit. De laatste keer hebben we een 100-tal gemeentelijk gronden verkocht, waarvan 60 à 70% aan gezinnen met kinderen die in Zaventem geboren en getogen zijn. Dat was ons doel’, aldus Vermeiren en Van Rompuy. 

'De classico, zo werd hun politieke tweestrijd in Zaventem wel eens genoemd.'

Sinds een tiental jaren is de inwijking in Zaventem niet langer Franstalig, maar internationaal. ‘Momenteel zijn meer dan 30% van de inwoners niet-Belgen die niet veel binding hebben met de gemeente. In Sint-Stevens-Woluwe is de thuistaal van de schoolkinderen voor 80 tot 85% niet het Nederlands. Zaventem telt vandaag 115 nationaliteiten. Sinds enkele jaren zetten we daarom resoluut in op integratie. Het wordt een grote uitdaging voor ons nieuw cultureel centrum om niet enkel het Nederlandstalige karakter van de gemeente te versterken, maar ook integrerend te werken. Zaventem zal haar beleid meer moeten openstellen voor andere nationaliteiten’, aldus Van Rompuy.

DE JONGSTE JAREN

Het vliegtuiglawaai beroert natuurlijk ook de luchthavengemeente. Alhoewel de discussie al meer dan veertig jaar woedt, speelt Brussel met haar strenge geluidsnormen, volgens Vermeiren, met de toekomst van de luchthaven. ‘De luchthavenleiding heeft schrik dat luchtvaartmaatschappijen zullen verhuizen als Brussel haar zware boetes voor overschrijding van de geluidsnormen handhaaft.’

Van Rompuy vreest dan weer dat de Vlaamse Rand het slachtoffer zal worden van nieuwe vliegroutes. Hij verwijst daarbij naar de uitbreidingsplannen van Brussels Airport. ‘Als men baan 25L met 800 m verlengt in de richting van Kortenberg kunnen zowel de Leuvense regio als Sterrebeek en Tervuren daar het grote slachtoffer van worden.’

Een pijnlijke periode voor Vermeiren was het failliet van Sabena. ‘Gelukkig konden vele werknemers snel elders aan de slag.’ Een andere zwarte dag was 22 maart 2016, de aanslagen. ‘De schok was enorm.’ Een moeilijke periode van een totaal andere aard was toen Vermeiren na de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 werd geconfronteerd met een opstand in zijn eigen partij, waarbij Lieve Wierinck werd voorgedragen als burgemeester en Vermeiren pas burgemeester kon worden nadat de Raad voor Verkiezingsbetwistingen haar voordracht ongeldig verklaarde. Volgens Vermeiren zijn die wonden inmiddels geheeld. 

DE TOEKOMSTIGE JAREN

Samen met Van Rompuy roept hij zijn opvolgers op niet mee te stappen in het populisme. ‘In de eerste plaats moet je naar elkaar luisteren en dan pas proberen je gelijk te halen’, aldus Vermeiren. ‘In al de jaren gemeentepolitiek is er zelden partijpolitiek gediscussieerd. Als er discussies waren, ging het over inhoud en werd er meestal in consensus beslist.'

'Een gemeente besturen is delicaat, zeker met meer dan honderd nationaliteiten. Je mag geen tegenstellingen zoeken waar die er niet zijn’, aldus Vermeiren. ‘Wat ons tweeën betreft, herinner ik mij dat we slechts één keer een echte ruzie hebben gehad. We zaten dikwijls op dezelfde golflengte en hebben altijd alles uitgepraat.’